O‘SMIRLIK DAVRIDA O‘Z JONIGA QASD FIKRINING OLDINI OLISH YO‘LLARI

Authors

  • Shohida Tursunbayeva Alfraganus universiteti Tibbiyot fakulteti 5-bosqich talabasi

Keywords:

o‘smirlik, suitsidal fikr, psixoprofilaktika, ruhiy salomatlik, ota-onalar ishtiroki, psixologik qo‘llab-quvvatlash, maktab muhit, emotsional barqarorlik, ijtimoiy mas’uliyat, o‘zini qadrlash.

Abstract

Ushbu ilmiy maqolada o‘smirlik davrida o‘z joniga qasd fikrining (suitsidal fikrlashning) shakllanishiga ta’sir etuvchi psixologik, ijtimoiy va biologik omillar hamda uning oldini olishning samarali yo‘llari tahlil qilinadi. O‘smirlik — shaxsning emotsional, ijtimoiy va kognitiv jihatdan eng beqaror davrlaridan biri bo‘lib, bu davrda hissiy o‘zgaruvchanlik, identifikatsiya inqirozi va o‘zini baholashdagi nomuvofiqliklar kuzatiladi. Maqolada oilaviy muhit, maktabdagi psixologik iqlim, internet va ijtimoiy tarmoqlarning ta’siri, shuningdek, ruhiy salomatlikka oid stigmaning o‘smirlar ruhiyatiga ta’siri keng yoritiladi. Tadqiqotlar natijalariga ko‘ra, o‘z vaqtida aniqlangan emotsional muammolar, psixologik qo‘llab-quvvatlash, sog‘lom kommunikatsiya va stressni boshqarish ko‘nikmalarini rivojlantirish orqali o‘z joniga qasd fikrining oldini olish mumkin. Maqolada psixoprofilaktika dasturlari, maktab psixologlarining roli, ota-onalar bilan ishlash strategiyalari hamda ijtimoiy mas’uliyat masalalari ham tahlil etiladi.

References

1. World Health Organization (2021). Suicide worldwide in 2021: Global health estimates. Geneva: WHO Press.

2. Joiner, T. (2005). Why People Die by Suicide. Harvard University Press.

3. Twenge, J. M., & Campbell, W. K. (2018). Associations between screen time and lower psychological well-being among children and adolescents. Preventive Medicine Reports, 12.

4. Caspi, A., et al. (2003). Influence of life stress on depression: Moderation by a polymorphism in the 5-HTT gene. Science, 301(5631), 386–389.

5. Moffitt, T. E., & Silva, P. A. (2019). Developmental psychopathology and resilience in adolescence. Journal of Adolescent Health, 65(2), 145–152.

6. UNICEF (2022). Mental health and well-being of adolescents: A global priority.

Downloads

Published

2025-09-25

How to Cite

Tursunbayeva, S. (2025). O‘SMIRLIK DAVRIDA O‘Z JONIGA QASD FIKRINING OLDINI OLISH YO‘LLARI. THE PLACE AND ROLE OF TURKEY AND THE NEAR REGION IN THE PROCESSES OF SCIENTIFIC, SOCIAL, AND CULTURAL DEVELOPMENT, 1(1), 22–26. Retrieved from https://worldconferences.us/index.php/turkey/article/view/128