GRAVITATSIYA VA UNING KOINOTDAGI ROLI: NYUTON VA EYNSHTEYN QARASHLARI
Keywords:
Kalit so‘zlar: gravitatsiya, Nyuton mexanikasi, umumiy nisbiylik nazariyasi, fazo-vaqt, qora tuynuk, tortishish maydoni, koinot, kosmologiya, tortishish to‘lqinlari, Eynshteyn tenglamalari.Abstract
Ushbu maqolada gravitatsiya hodisasining fizik mohiyati, uning koinotdagi ahamiyati va bu tushunchaning rivojlanish bosqichlari tahlil qilinadi. Ayniqsa, Isaak Nyuton tomonidan yaratilgan klassik mexanika asosidagi tortishish qonuni va Albert Eynshteynning nisbiylik nazariyasi orqali gravitatsiyaning zamonaviy talqini o‘zaro solishtiriladi. Koinotning shakllanishi, sayyoralar harakati, qora tuynuklar, tortishish to‘lqinlari hamda zamonaviy kosmologiyada gravitatsiyaning o‘rni haqida ilmiy tahlillar keltiriladi.
References
1. Newton, I. (1687). Philosophiae Naturalis Principia Mathematica. London: Royal Society.
2. Einstein, A. (1915). “Die Feldgleichungen der Gravitation.” Sitzungsberichte der Königlich Preussischen Akademie der Wissenschaften (Berlin), 844–847.
3. Einstein, A. (1920). Relativity: The Special and the General Theory. London: Methuen & Co.
4. Misner, C. W., Thorne, K. S., & Wheeler, J. A. (1973). Gravitation. San Francisco: W. H. Freeman and Company.
5. Hawking, S. W. (1988). A Brief History of Time: From the Big Bang to Black Holes. London: Bantam Books.
6. Carroll, S. M. (2004). Spacetime and Geometry: An Introduction to General Relativity. San Francisco: Addison Wesley.