O‘ZBEK TILIDAGI ARXAIZMLAR VA ULARNING ZAMONAVIY LEKSIK TIZIMDAGI O‘RNI
Keywords:
Arxaizmlar, o‘zbek tili, leksikografiya, etimologik lug‘at, mustaqillik, o‘zlashma so‘zlar, tarixiy taraqqiyot, leksik tizim.Abstract
Ushbu maqolada o‘zbek tilida arxaizmlarning paydo bo‘lish sabablari, ularning tarixiy shakllanish jarayoni hamda zamonaviy davrda qayta tiklanish holatlari tahlil qilingan. Asarda sobiq sho‘rolar davridagi til siyosati natijasida ko‘plab tub va o‘zlashma so‘zlarning faol ishlatilishdan chiqib ketgani, mustaqillik yillarida esa bu leksik birliklarning qayta jonlanish jarayoni yoritilgan. Shuningdek, maqolada Sh. Rahmatullayev tomonidan tuzilgan “Oʻzbek tilining etimologik lug‘ati” misolida o‘zbek leksikografiyasida etimologik tadqiqotlarning ahamiyati va lug‘at tuzish prinsiplari tahlil etilgan.
References
1. Турсунов У., Ўринбоев Б. Ўзбек адабий тили тарихи. – Тошкент: Ўқитувчи, 1982.
2. Умаров Э. Янги аниқланган Навоий луғати // Ўзбек тили ва адабиёти, 2009.
3. Мухаммад Якуб Чинги. Келурнома. – Ташкент: Фан, 1982.
4. Самойлович А.Н. Персидский турколог XVIII в Мехдихан // Известия общества обследования и изучения Азербайджана. – Баку, 1927.
5. Умаров З.А. Грамматика староузбекского языка «Мабани ул-луғат» Мира Мухамедхана. Автореф. канд. дисс. – Ташкент, 1967.
6. Мухиддинова К. «Санглах» Мирзы Мухаммеда Мехдихана. Автореф. канд. дисс. – Ташкент, 1971.
7. Акмалова М. Лексикографические труды в собрании института востоковедения АН УЗ // Адабий мерос, 3 (57), 1991.
8. Ҳусанов Н. Бир ноёб луғат ва унинг муаллифи // Фан ва турмуш, 1982.
9. Мадвалиев А. Ўзбек лексикографияси тарихидан// Ўзбек тили ва адабиёти, 2008.
10. Хасанов Б. Рукописные словари к произведениям Навои. Луғат-и атракийа. - Адабий мерос, 1 (55), 1991.
11. Шорахмедова Н. Словарь “Хамса ба халли луғат” // Адабий мерос, 2(44), 1988.
12. Вандриес Ж. Язык. – М., 1937.