Turizm va qadriyatlar asosidagi yumshoq kuch: O‘zbekistonning ziyorat va madaniy meros diplomatiyasi
Keywords:
O‘zbekiston, turizm diplomatiyasi, ziyorat turizmi, qadriyatlar, UNESCO, cultural heritage diplomacy, soft powerAbstract
Ushbu maqola O‘zbekiston qadriyatlarining xalqaro miqyosda targ‘ib qilinishida turizm, xususan, ziyorat va madaniy meros diplomatiyasining o‘rnini tahlil qiladi. XXI asrda turizm sohasiga nafaqat iqtisodiy foyda manbai sifatida, balki yumshoq kuchning muhim mexanizmi sifatida ham qaralmoqda. Samarqand, Buxoro, Xiva va Toshkent kabi shaharlar o‘zining tarixiy obidalari, diniy markazlari va sharqona qadriyatlari bilan nafaqat sayyohlarni jalb etadi, balki O‘zbekistonning xalqaro imijini shakllantirishda ham katta rol o‘ynaydi. UNESCOning Jahon merosi ro‘yxatiga kiritilgan obidalar, “Samarkand Process” xalqaro forumlari va ziyorat turizmining rivojlanishi O‘zbekiston qadriyatlarining transmilliy brend sifatida tanilishiga xizmat qilmoqda.
Tadqiqotda madaniy meros diplomatiyasi nazariyasi asosida O‘zbekistonning turizm salohiyati va qadriyat kapitali tahlil qilinadi. Amaliy misollar sifatida Imom Buxoriy majmuasi, Hazrati Xizr masjidi, Mirzo Ulug‘bek rasadxonasi va boshqa muqaddas ziyoratgohlar ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, Turkiya, Saudiya Arabistoni va Hindistonning diniy turizm tajribasi bilan qiyosiy tahlil o‘tkaziladi. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, turizm O‘zbekiston qadriyatlarini keng jahon auditoriyasiga yetkazishda eng samarali yumshoq kuch vositalaridan biridir. Maqola yakunida mamlakat uchun turizm va qadriyatlar asosidagi xalqaro diplomatiyani rivojlantirishga oid strategik tavsiyalar beriladi.
References
1. Nye, J. S. (2004). Soft Power: The Means to Success in World Politics. New York: Public Affairs.
2. Melissen, J. (2005). The New Public Diplomacy: Soft Power in International Relations. Palgrave Macmillan.
3. Leonard, M. (2002). Public Diplomacy. London: Foreign Policy Centre.
4. Kim, H. (2011). Nation Branding and Public Diplomacy in the Republic of Korea. East Asia, 28(3), 235–250.
5. Zaharna, R. S. (2010). Battles to Bridges: U.S. Strategic Communication and Public Diplomacy after 9/11. Palgrave Macmillan.
6. Timothy, D. J., & Olsen, D. H. (2018). Tourism, Religion and Spiritual Journeys. Routledge.
7. Henderson, J. C. (2011). Religious tourism and its management: The Hajj in Saudi Arabia. International Journal of Tourism Research, 13(6), 541–552.
8. Göktürk, D., Soysal, L., & Türeli, I. (2010). Orienting Istanbul: Cultural Capital of Europe? Routledge.
9. Singh, R. (2020). Cultural heritage and tourism diplomacy in India. Journal of Heritage Studies, 26(4), 512–528.
10. O‘zbekiston Respublikasi Turizm qo‘mitasi. (2023). Ziyorat turizmini rivojlantirish bo‘yicha yillik hisobot. Toshkent.
